Hengelo

Een paal met het opschrift Grens der gemeente HENGELO. Er zijn meer van deze palen geplaatst, maar tot nu toe maar één terug gevonden.

Zutphen - Lochem

De heer Ben de Graaf schrijft over deze paal in Land van Lochem 2008 nr. 3: "Op de weg naar het landhuis Belten rechts van de weg ziet u een lange zuil staan. Dit is de zogenaamde grens- of marken steen. De huidige eigenaar, weet dat de steen hier ooit is geplaatst door dokter Hertz. De steen heeft bij het Muldershuis gestaan, vlakbij de Wildenborchse molen, hier lag ooit de markengrens tussen Lochem en Zutphen. Deze grens is nu nog steeds dezelfde maar nu van Vorden. Wildenborch behoorde voor 1795 deels tot het Schoutambt Lochem en deels tot Zutphen, tot 1797 onder Lochem en van 1817 tot het Vordense schoutambt."
Het is niet helemaal zeker, maar de S in het opschrift staat waarschijnlijk voor Schoutambt. Aan de andere zijde van de paal is S=ZUTPHEN ingehakt.

Jachtpalen Enghuizen

De eerste paal vinden we enkele honderden meters rechts van het pad van de camping Jena naar het noorden. Alle foto's gemaakt in 2012.

Dan 50 m verder de volgende 2 palen op de kruising van twee bospaden.

3

De tekst op de palen is nergens meer echt te lezen, op deze paal eigenlijk nog het beste, maar meer dan een paar letters wordt het niet. Volgens H.Stam in zijn artikel Jachtpalen in Hummelo en Drempt zou er Privatieve Jagt Enghuyzen op hebben gestaan. Als ik het zou moeten zeggen aan de hand van bijgaande foto zou ik zeggen Heeckeren van Enghuizen Privatieve Jagt TERREIN.

4 staat aan het pad dat rechtsaf gaat als je op de kruising staat met palen 2/3. Deze palen geven de jachtgebieden aan van het huis Enghuizen, toen in bezit van de familie van Heeckeren.
Meer informatie over deze palen op Grenspalenrevue.nl
5 aan hetzelfde pad. Deze paal is gebroken in drie stukken en gelijmd. Prima actie, maar een beetje jammer dat men witte lijm heeft gebruikt. Grijs zou één en ander wat onzichtbaarder hebben gemaakt.
6 aan de Loenhorster weg
7 zijstraatje van de Loenhorster weg
8 het onderstuk is erafgebroken ofwel de paal staat erg diep
9 bij het hek aan het eind van het schuine zijpad van de Loenhorster weg
10 enkele tientallen meters van de Loenhorsterweg, langs het pad dat naar Jena loopt
11 Hessenweg, bij de hoogspanningsleiding
12 Hessenweg
13 in de bocht van de Zelhemseweg. Schuin in het talud. Eigenlijk moest deze paal uitgegraven worden en rechtop aan de andere kant van de heg worden geplaatst, dat is wel zo veilig voor verkeer en paal!
14 Zelhemse weg, alleen een onderstuk. In de Laarstraat staat bij nummer 7 een afgebroken paal in de heg. Ga ik ook nog een keer fotograferen.
15 een kop van een jachtpaal bij Keppelseweg 23 in Hummelo
16 een paar meter van de Kipstraat aan de oever van de Rode Beek.
Ik was op deze plaats in 2012 en heb toen de paal die in de brug verwerkt zat niet gezien. Inmiddels is deze paal weer opgesteld. Moet ik nog een keer fotograferen.
17 Hoek Kipstraat/Tolstraat
18 op dezelfde kruising. De paal staat achter een vlierbos en is 'zomers totaal aan het oog onttrokken
19 Tolstraat rechts
20 tegenover 19
21 Roomstraat
22 Roomstraat
23 Roomstraat
24 Tolstraat rechts voorbij de Pasop
25 Tolstraat links.
26 Camping Jena. Staat niet meer op de originele plaats. Deze laatste paal brengt het voorlopige aantal palen van Enghuizen op 26. Stam weet in het genoemde artikel tot 32 te komen, plus 7 halve palen. Een paar palen die hij beschrijft zijn aantoonbaar weg, de beschrijving van een paar andere is mij niet duidelijk genoeg om de paal te kunnen vinden.
Niet ver van de camping staat nog een paal in het bos.
Dus als ik de 3 gemiste palen alsnog fotografeer kom ik tot 29. Mogelijk dat er een dubbeltelling is van een voet en een top.

De Palen van Havezate Walvoort in Aalten

Hierbij de tekst van het ANWB informatiebord geplaatst bij de hoeve: "De havezate, ooit Waelvaert en ook wel Walvoort genoemd, was reeds in 1402 bekend toen Derk van Lintelo het als een borgleen ontving van de Hertog van Gelre. Oorspronkelijk had de langwerpige hoofdvleugel en de vierkante uitbouw twee verdiepingen. De overgebleven benedenverdieping heeft dichtgemetselde ramen en doorgangen en kelderramen in lijsten van natuursteen. In de wijde omgeving is het privé jachtterreien afgebakend door "Jachtpalen" van rode Bentheimer steen. Eén jachtpaal, begin negentiende eeuw, is herplaats, links van de toegangsweg naar de hoeve."
De sierlijke inscriptie op alle palen (op één na) luidt: Havezate Walvoort of Walfort Privatieve Jacht. Het is mij niet duidelijk waarom op een en dezelfde paal twee schrijfwijzen voor Walfort gebruikt worden.

Hier een detail van de incriptie, met grote zorg aangebracht. En een mooie schuilplaats voor pissebedden.

Aan het noordelijk einde van het Nannielaantje. Deze eerste paal is wellicht afgebroken ooit, of is uitzonderlijk diep gezet. Alle andere palen steken minstens een meter verder boven het maaiveld uit.
Alle foto's uit 2011.

Paal 2 aan het andere eind van het Nannielaantje. VVV Aalten heeft een route lange de palen uitgezet, waar ik dankbaar gebruik van heb gemaakt (verkrijgbaar bij het VVV).

3 Haartseweg.
De heer J.W. Geesink heeft in Contactorgaan ADW over deze palen gepubliceerd. Hij maakt daarin melding van het feit dat de palen op 5 juli 2005 als gemeentelijk monument zijn aangewezen. Citaat over de cultuurhistorische criteria: "De jachtpalen houden de herinnering levend aan de jacht op een particulier landgoed in de 19e eeuw i.c. de jacht op de havezate 't Walfort ten tijde van baron J.van Pallandt van Walfort". Contactorgaan ADW is een uitgave van de Oudheidkundige Werkgemeenschap Aalten - Dinxperlo - Wisch.

4 Als je de routebeschrijving volgt, sta je aan de overkant van de spoorweg, die je op de achtergond van deze foto ziet. Als je voorkant van de paal wil fotograferen moet je te voet de spoorbaan oversteken. Als je dat niet wilt, kun je ook vanaf de andere kant deze paal bereiken.

5 Stationsweg

6 Deze paal heeft geen inscriptie over het jachtgebied. De paal is ook niet opgenomen in de wandelroute, wellicht omdat hij te ver staat van de gebaande paden. Langs de beek lopend, is hij overigens goed te bereiken. Curieus is het dat deze paal als enige van de 13 palen op de moderne topografische kaarten is aangegeven.

7 Deze paal is verzet, want staat nu bij de hoeve (op de achtergrond op de bijgaande foto). Aan de Walfortlaan.

8 Weer terug op de grens van het landgoed, Tolhuisweg. Deze paal wordt genoemd in het boekje "Grenspalen in Nederland" van T. Brouwer. Op blz. 84 schrijft hij: "In het Graafschap [Hoge Heerlijkheid voor de Voorst en 't Velde] lag ook de "Privatieve Jacht van de Havezate Walvoort of Walfort". Dit vermelden de sierlijke letter op drie slanke rode zanstenen grenspalen aan de weg van Aalten naar Bredevoort". Er blijken er dus 10 meer te zijn.

9 Schulenkampweg.

10 Deze foto is genomen vanaf de zijkant, smaller dan de voorkant. Dus de paal heeft een rechthoekige doorsnede. Deze paal aan de Hollenberg, is nog niet zo lang geleden teruggeplaatst (Juli 2005) na een lang verblijf op de gemeentelijke opslagplaats.

11 Beerninkstraat

12 Vanaf de Bijnenweg zie je de achterkant van de paal. De voorijzde, met de inscriptie is echter de moeite van het bekijken waard, want het is verreweg de best intact gebleven inscriptie, in sierlijke letters uitgevoerd.

13 Deze paal is ook aan de achterkant gefotografeerd, maar in tegenstelling tot de vorige paal is hier de inscriptie tot nagenoeg onleesbaar verweerd. Staat bij Bredevoortsestraatweg, nummer 64B.
Alle paalplaatsen zijn weergegeven op de kaart, onder de knop in de tabbalk boven aan de pagina. 
Abonneren op: Posts (Atom)